UGLJENI KLIZAČI

Do pojave ugljenih klizača, snabdevanje električnom energijom tramvaja, trolejbusa, elektrienih lokomotiva, kranova, dizalica i dr., predstavljalo je znatan problem. Ovaj problem se prvenstveno sastojao u izboru kvaliteta materijala za klizače oduzimača struje, stalnom podmazivanju, visokom trošenju, teskom odrzavanju kontaktnih vodova i dr. Ugljeni klizači su ove nedostatke potpuno uklonili, pa samim tim i istisnuli iz primene sve ostale vrste oduzimača struje.

Ugljeni klizači se odlikuju sa sledećim svojstvima:

a) imaju svojstvo samopodmazivanja - time se izbegava podmazivanje kontaktnog voda, usled čega se i smanjuju troškovi održavanja,
b) imaju svojstvo poliranja i prevlačenja zaštitnom patinom kontaktnih vodova, čime se smanjuje potrošnja kontaktnog voda i štiti od oksidacije,
c) izazivaju neznatno varničenje, zbog čega se ne zavaruju za kontaktne vodove,
d) otporni su na hemijsku koroziju i povišenu temperaturu, čime produžavaju trajnost kontaktnog voda i samog klizača,
e) ne poseduju veliku težinu u odnosu na metalne (4-5 puta su lakši), čime se smanjuje ukupna težina oduzimača struje.

Prema nameni, ugljeni klizači se dele na:

1. Ugljene klizače za kranove i dizalice,
2. Ugljene klizače za električne lokomotive.

UGLJENI KLIZAČI ZA KRANOVE I DIZALICE

Ova vrsta ugljenih klizača karakteristična je po sledećim pogonskim karakteristikama:

a) male brzine (do 10 km/h)
b) visoke vrednosti struja (do 1000 A), sa čestim prekidima u toku rada i velika mehanička opterećenja na udarce.

UGLJENI KLIZAČI ZA ELEKTRIČNE LOKOMOTIVE

Ova vrsta klizača se odlikuje sledećim pogonskim karakteristikama:

a) velike brzine
b) srednje vrednosti struja (do 100 A u mirovanju, i do 500 A u vožnji)
c) vrlo visoka mehanička opterećenja na habanje i udarce.

Oblici klizača pantografa su prikazani na slici 10.